Faillissementsfraude is oplichting door het vervalsen van administraties, laten verdwijnen van gegevens of het niet nakomen van de regels bij het failliet gaan van een bedrijf. We kennen twee categorieën faillissementsfraude namelijk verwijtbare benadeling door schuld en faillissement met voorbedachten rade. Heeft u vermoedens van verwijtbare schuld, dan kunnen wij u helpen met het onderzoek en verkrijgen van bewijs.
Een ondernemer die failliet dreigt te gaan kan proberen te voorkomen dat zijn bezittingen worden gebruikt om zijn schulden te voldoen. Hij verkoopt bijvoorbeeld zijn goederen voor minder dan de waarde aan familie, of verzwijgt dat hij ze bezit en slaat ze op in een geheime bergplaats. Een andere veelvoorkomende vorm van fraude is een onderneming met opzet verbintenissen te laten aangaan die hij niet kan betalen. Geleverde goederen worden doorverkocht, zonder betaling aan de leverancier. Tegen de tijd dat leveranciers aan de bel trekken en faillissement aanvragen, is de frauduleuze ondernemer dan vaak verdwenen.
Er zijn diverse vormen van faillissementsfraude. Meestal zien we dat crediteuren opzettelijk worden benadeeld. Zo kunnen vlak voor of tijdens een faillissement onregelmatigheden plaatsvinden. Alles van waarde wordt dan bijvoorbeeld onttrokken aan het bedrijf, zodat die middelen na een faillissement niet meer kunnen worden verdeeld onder de schuldeisers. Een ander voorbeeld is dat bepaalde crediteuren via duistere afspraken nog snel worden betaald vooraf aan een faillissement, wat ten koste gaat van de positie van de andere schuldeisers.
De ernstigste vorm zien we als het faillissement een vooropgezet plan is geweest om crediteuren te benadelen. Een bedrijf wordt dan bijvoorbeeld opgericht of aangekocht om failliet te gaan. Daarbij moet gedacht worden aan stelselmatige faillissementsfraudeurs en aan de zogenaamde malafide ‘bedrijvendoktoren’ die vaker bedrijven bankroet laten gaan, voor eigen gewin.
Soms zien we misbruik van een faillissement waarbij deze wordt gebruikt om zich te ontdoen van arbeidsovereenkomsten, huurcontracten, dure abonnementen of andere overeenkomsten. Het faillissement wordt dan als middel ingezet: Door het faillissement zelf aan te vragen of uit te lokken kan een ondernemer onder ongewenste verplichtingen proberen uit te komen. Soms ten onrechte.
Daarnaast kennen we een faillissement door onbehoorlijk handelend bestuur. Indien een faillissement niet het gevolg is van onbedoelde financiële onmacht maar oorzaak is van ondeskundig, slordig of nalatig gedrag van de bestuurder, dan kan de bestuurder door de curator aansprakelijk kan worden gesteld voor het schadebedrag dat overblijft na verdeling van de boedel.
In het Nederlands recht kan faillissementsfraude met verschillende middelen worden bestreden. Alleen al de faillissementswet kent veel waarborgen die crediteuren kunnen beschermen, maar ook buiten deze wet treffen we bepalingen tegen faillissementsfraude aan. Voorbeelden zijn:
- Actio pauliana, het vernietigen van rechtshandelingen die crediteuren benadelen
- Bevriezing van vermogen en verlies van de beschikkingsbevoegdheid tijdens faillissement
- De mogelijkheid tot civiele gijzeling
- Bestuurdersaansprakelijkheid
- Leerstuk van misbruik, wanneer faillissement dient om een ontslagbeperkingen te omzeilen
- Strafbaarstelling van bedrieglijke bankbreuk (onttrekken van goederen uit failliete boedel)
Uit onderzoeken van het CBS blijken de middelen actio pauliana, procedure onrechtmatige daad en aansprakelijkheid van bestuur in de praktijk slecht te werken. Een aangestelde curator heeft meestal geen geld of tijd om procedures te doorlopen en als hij dat wel doet, gaat in de helft van de gevallen al het beschikbare geld uit een faillissement op aan procederen. De curator kiest er meestal voor om nog aanwezige middelen aan te wenden ten bate van de schuldeisers. Reden te meer om zelf onderzoek te laten doen die u het bewijs kunnen verschaffen over misstanden en daarmee schade te verhalen via een civiel proces of mediation.
